کاوشی در تاریخ جمع قرآن (کتاب)کتاب کاوشی در تاریخ جمع قرآن نوشته سید محمد علی ایازی درباره مسئله جمع آوری قرآن و بیان دیدگاه های متفاوت در این زمینه و به زبان فارسی است. ۱ - معرفی کتابکتاب پیرامون یکی از مسائل مهم و بحث انگیز علوم قرآنی یعنی تاریخ جمع قرآن نوشته شده است. مؤلف که یکی از قرآن پژوهان معاصر می‌باشد و در زمینه علوم قرآن تالیفات فراوانی دارند در این کتاب موضوع جمع و تدوین قرآن را مورد بررسی قرار داده و سعی نموده است با استفاده از ادله مختلف مساله توقیفی بودن سوره‌های قرآن را اثبات نماید. وی در این زمینه ابتدا واژه جمع را معنا نموده، [۱]
كاوشى در تاريخ جمع قرآن، سيد محمد على ايازى، ص۱۸.
آنگاه اقوال در مساله را ذکر و سپس با ذکر اخباری که دلالت می‌کنند قرآن در زمان پیامبر صلی‌الله علیه‌و‌آله وسلّم جمع و ترتیب سوره‌های مشخص شده، نتیجه می‌گیرند که قرآن در حیات پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم تالیف و ترتیب یافته است. وی در ادامه ادله مخالفان را ذکر و هر کدام از آنها را بصورت مجزا پاسخ می‌دهد و بیان می‌کند که این ادله هم دارای تناقض است و هم دارای تعارض با اخبار دیگری از طرف دیگر با دلیل عقل نیز مخالف است چونکه عقل می‌گوید: ممکن نیست پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم با آن همه اهتمامی که به مساله قرآن و حفظ آن داشته‌اند نسبت به گرد آوری و تنظیم و جمع و ترتیب آن بی توجه بوده باشند.۲ - ساختار کتابگر چه کتاب از طرف مؤلف فصل بندی نشده اما مطالب آن را می‌توان در سه فصل دسته بندی نمود که فهرست آن به قرار زیر است: فصل اول: منظور از توقیفیت شامل: جایگاه بحث، اقوال در مساله، و معنای جمع قرآن. [۲]
كاوشى در تاريخ جمع قرآن، سيد محمد على ايازى، ص۱۱.
فصل دوم: ادله موافقت با توقیفیت [۳]
كاوشى در تاريخ جمع قرآن، سيد محمد على ايازى، ص۲۱.
فصل سوم: ادله مخالفان توقیفیت ترتیب سوره‌ها شامل: بررسی ادله مخالفان توقیفیت سوره‌ها، نگاهی کلی به روایات جمع قرآن در عهد خلفاء ، اشکالات مهم روایات جمع قرآن پس از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم، نقد و بررسی ادله مخالفان توقیفیت، تناقض روایات ، تعارض روایات ، تعارض با کتاب، خطا در معنا کردن کلمه جمع، دلیل عقلی ، مخالفت با اجماع مسلمین، دلیل دوم و سوم و چهارم و پنجم، مصحف علی علیه‌السّلام، دلیل ششم، دلیل هفتم و جمع بندی. [۴]
كاوشى در تاريخ جمع قرآن، سيد محمد على ايازى، ص۱۰۱.
۳ - ویژگی کتاب۱. در فصل اول پس از تعریف معنای جمع اقسام آن را ذکر و کاربرد هر یک را بیان نموده و نتیجه می‌گیرند که اصطلاح جمع قرآن نمی‌تواند الزاما به معنای تالیف و ترتیب معنا شود. ۲. در همین فصل اقوال پیرامون ترتیب توقیفی یا اجتهادی سوره‌های قرآن را ذکر نموده و قائلین هر کدام از آنها را از میان علمای شیعه و اهل سنت معرفی می‌نماید. ۳. در بحث ادله موافقت با توقیفی بودن سوره‌ها ، دلایل آنها را به پنج بخش تقسیم نموده و هر کدام را بطور مفصل مورد بررسی قرار می‌دهند. ۴. در فصل سوم ادله مخالفان را ذکر و آنها را مورد نقد و بررسی قرار داده، و معتقد است که این ادله دارای اشکالاتی همچون: تناقض ، تعارض ، مخالفت با دلیل عقلی و مخالفت با اجماع مسلمین دارند لذا قابل پذیرش نبوده، در نتیجه قول به ترتیب اجتهادی باطل می‌باشد. ۵. در همین فصل پیرامون مصحف حضرت علی علیه‌السّلام سخن گفته و اخبار و روایاتی که بعضی از آنها می‌گویند: حضرت علی علیه‌السّلام به مدت یک هفته و برخی دیگر می‌گویند به مدت شش ماه قرآن را جمع آوری کرده، را نقل و بین آنها جمع نموده و می‌گوید که دسته اول، قرآنی را می‌گویند که در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم جمع آوری شده بود و بنابر وصیت ایشان، توسط حضرت جمع آوری شد و دسته دوم مصحفی را می‌گویند که حضرت بر اساس ترتیب نزول جمع آوری نمود. ۴ - نسخه شناسیکتاب یک جلد، متن آن فارسی و دارای ۱۲۵ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱. کاغذ: اعلا ۲. چاپ: کامپیوتری ۳. جلد: شومیز ۴. نوبت چاپ: اول ۵. تاریخ انتشار: سال ۱۳۷۸ ۶. ناشر: انتشارات کتاب مبین ۷. تیراژ: ۳۰۰۰ نسخه ۸. دارای فهرست: الف: موضوعات کتاب ب: اعلام و اشخاص و موضوعات ج: آیات د: روایات ه: منابع و مآخذ ۹. نام کتاب: کاوشی در تاریخ جمع قرآن ۱۰. نام مؤلف: سید محمد علی ایازی ۵ - پانویس
۶ - منبعنرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : علوم قرآنی | کتاب شناسی
|